Wat dat Läben uns liehrt - Vertellers von Elke Ferner

                   
Dat möt ja Gewissheit sien
De Kriech is to End. Willi is glücklich wedder to Hus to sind. Nu will he sien Mäten Ilse friegen. An 9. Januar 1948 süll dat sien. Se mößten von Kostädt na Grabow föhrn. Willi fracht sien Nawer, de denn Sankiwagen stüert, un kricht to Antwurt: „Wi möten ierst mal seihn, ob de Wagen löppt!“
„Dat möt ja Gewissheit sien“, secht dorup Willi. Willi wier so upgeräächt, Ilse müßt em man ierst begäuschen.
An` nächsten Dach: „De Wagen löppt, awer dor is noch een Haken bi. Du möötst mi Sprit gäben.“ Willi wüsst, dat bi Swiegermudder in Güitz noch een Kanister inbuddelt weer. Liektau möggt hei sik up denn Wech.
„In de Twölften purrt ji in de Erd? Nich, dat dat Unglück bringt“, secht Anna to Willi.
Denn weer dat so wiet.
Pünktlich stünn de Wagen vom Roden Krüz vör de Dör. „Wi sünd 16 Lüe. Dor passen wi doch nich all rin!“ „Oh täuw man af!“ 
Ümfall`n  künn keenein.  Wi weern awer froh, as wi in Grabow ankeemen. Dat weer een Spektakel. De Grabower krägen Ogen, as eener na denn annern ut den`n Wagen kröp.
Ilse un Willi läben nu all 71 Johr tofräden un glücklich tosamen. As ick de Beiden ens besäuk, haalt Ilse twei Buddels Köm un plöddert glieks wat in dat Glas vön Willi in. „Harst mi uk den`n  annern gäben künnt.“ „Nu putz  em man wech:“ Krüüsch un kiewig is Willi nich. Ahn Murren is schwups dat Glas lerrig.
Oll Lüd weiten in Hüll un Füll  to vertellen.
Awer:
Wenig Lüd weiten, wur väl man weiten möt, üm tau weiten,  wur wenig `n  weit.



„Häst du dat in Hals“, fröcht Willi sien Dochter. „Ne Vadder, dat Halsdauk möten wi dragen!“



Dat Amt henn smäten
Een Fru treckt dörch Lann`  un läst giern ut ehr Bäuker. So käm sei an eenen Dingsdach `na  Spornitz. Schon maleins weer sei dor.  Mit de Wiel  keem an dissen Dach eenen bannigen Kierl in de Stuw, sett sik an`n Disch un drünk een Kaffe.
Een Wief will em denn Gast verklor`n un brabbelt los: „Se schriwt un läst nich blot, sünnern is tauhop noch Börgermeister.“ Dis Satz käm bi de Fru up die anner Siet von`n Disch an.
„Ne, dat bün ik nich miehr. Dat häv ik hennsmäten. Dor bün ik von af, häv möt mi nich mihr klabastern loten. Ik markte, dat wat scheiflopen weer. Annerwägens is dat nich mien Oort.“
„Männigmol is`t uk bärer“, röppt de Mann trüch, de dor Stellvertreter is.
„Dat sech man. Lat se, Jugend vörwech! Sei sall`n  sik ehr Taukunft sülben un bärer maken. Ik bün nich updringlich un kann mi uk trüch nähmen.
Manch eenen is de Hitt tau Kopp stägen. Minschen kriegen mitünner ok dat Bölken. Ne, se sünd nich schwerhörig wäst, dat leeg uk nich an tauväl Bölkstoff in Form von Koem orrer Beer. Ik lot mi doch nich schnodderig anblarren. Näbenbi gesecht, spält bi dat Schimpen ok de Brägen ne bedüdende Rull. Nägenklaukerie! Ik süll nickköppen. Nu is Sluss. Ik kann mi denn Dach so inrichten, as ik dat will!“
Poor Minuten späder:
Ji kennt doch dissen Snack: „Holl dien Muul von Politik. Ik holl mi nu dran, denn alln`s hett sien Tiet! Ik lot denn Kopp nich hingen!“


Globalisierung
Wi sünd hüt hier, morgen dor.
As un`s  Inspartsiehn 1989  vörbi weer, treckten taumeist junge Lü` in`n  Westen. Wiet wech un trurig säten de Öllern un glööften, dat ehr Kinner trüch kamen würd´n. Keen Arbeit, slechter Verdeinst löt sei dor hinnen bliewen. Fixer as dacht, verlangt dei Globalisierung ümmer mihr Ännungen. Jungs un Deerns gahn na Dänemark, England un gahn sogor oewern Ozean. Ehr gehüürt dei halwe Welt. Verschnuf gifft dat kum. Sei trecken för mihr Verdeinst ümmer werrer üm. Sei sitten inn` Fleiger, üm uns´ runde Welt tau bekieken. Wieldessen dei Kinner niege Länner erkunnen, hülen de Ollen stillswiegend.
Mit Skeypen holl`n die Fomilien Kontakt. Reekt nich, warn`s bald marken, wiel`s  von Mudder un Vadder niemals nich in Arm nommen war`n, nicheens een Klamauk mitmoggen können, keen Snack ünner Männer un so wierer, un so wierer.
Dei Afstand to`r Fomilie oewer väle Johr`n mökt fremd. Mudder versteiht de Dochter nich un ümgekiehrt.
Uns` Volk up de Erd vermischt sik un verleert sik. Eenes Dachs weeten de Lü` nich mihr wekker sei sünd un woher sei kamen. 

Ik sitt in Goorn 

Gaud`n Dach ok mien Blaumen un Vagelveih. Upstahn föl mi gar nich swor.

Ik freute mi juuch werrer tau bekieken. Nu sitt ik up mien Bänk ünnert Dack un drink mien Cappuccino, dröm so vör mi hen. Ik lot mi dat richtig gaut gahn.  Jeden Daach an`n  Morgen sitt ik hier in`n  Drögen, uk Rägenwäder spält kein Rull, kann mi nicks andaun. 

Von hier ut künn ik nu ganz gaut denn Blick up mien Goorden gleiten laten. Ik kiek bäten neger, männigmal gifft dat väl tau seihn. De Sünn`, se warmt all düchtig. De väle Rägen hett vör frischet Gräun sorgt. Oeverall wast wat. De Blaumen bläuhn witt un gäl. Dat Gäl lücht as de Sünn`. Wat güng mi dat ditt Johr doch gaut. De Sünn`schient all tämlich dull. Ik mücht liekers nich in`n  Stuw sitten. Lütte Vagels singen lut. Männig ein Sprak kenn`ik all. Sei sitten up Struk un Böm. Sei fleigen mihrstens dortwischen rüm. Disse Tweibeiner mit Flünken singen, schriegen un strieden sik manigmal uk. Een Swoelk buucht ehr Nest bi mien Braurer. Is tauschön von mien Bänk ut antaukieken. De nesseln oewerall. 

Ik lech mi up de Luer, wull weiten wecker dat sünd. Uppassen möt man. Dor kümmt` n Hupen an Vagels tausamen. Ruckzuck warden sei verwesselt. Näbenbi käm ik mi as so`n Oort von Vagelkundler vör. Ogen un Ohrn sünd geäuwt, üm uk denn Letzten tau erkunden. Späder kümmt een Sparling up mi tau, sett sik vör mi hen. In aller Rauh blifft hei sitten. Hei kickt mi an un rauht sik ut. Ik wür geduldig täuben, wat hei woll vör hett. Flugs flücht hei wech.

Jeder Dach is anners. Mal so, un denn ok werrer so. Mien Oogen künnen sik nich satt seihn. Wekker an Sowat sein Hoeg hett, is rieklich beschenkt. 

De Stun`n  hett tein slagen. Ward sachtens Tied uptaustahn. Ik möt noch in´n Stadt. Giern wür ik so`n Tied noch bliewen. Ümmer werrer köm dat Gefäuhl up, dat dit doch allemal dat Richtig weer. Disse Biller im Goorn mücht ik nich missen.

Ik weer hiermit vull taufräden. Mi is klor worden, `n Stück Paradies is mien Goorden un ik middenmank. Man gaut so, denn ik mücht nich mihr missen. 

De Stadtminsch denkt villicht an Malligkeit, orre secht: Büst  woll`n bäten meschugge. Kennt oewer von de Vagels binah kein-ein Namen mihr. Glöf man, dat gifft dat. Väle Minschen gäben sik mit Flora un Fauna gor nich af. Dat ward mi nu eens argern.  

Na de Aust

Erntefest, dat weer fräuher dat Fest in`t Johr. All Lü` in` Dörp keemen tauhop. Sei deeden gaut äten un drinken, danzten bät in de Nacht. Nu wull Korl na Hus. Hei föllt schon oewer sien eegen Been. Sien Fohrrad is wech. Wat dat verwesselt wür orrer müt Absicht wechnommen weer, is nu egal. Korl brukt een Fohrrad. Dor schüwt Lisa müt ehren Drahtesel vörbi. „Lisa holl an.“ De Deern versteiht Korl verkiehrt un glöwt, dat Korl endlich begrippt. De Fru treckt ehrn Pullower ut, dann de Büx un seggt: „Korl nu kannst hebben, wat du wist.“  Korl grippt dat Fohrrad un föhrt dwast na Hus.